Το σχολείο του μέλλοντος και το μέλλον του σχολείου

Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η εκπαίδευση μέσω διαδικτύου θα είναι ο κανόνας σε 15 χρόνια.

Φανταστείτε έναν κόσμο όπου η φοίτηση των μαθητών στα σχολεία θα γίνεται από το σπίτι μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και το σχολείο όπως το γνωρίζουμε, με τις τάξεις και τους καθηγητές, θα θεωρείται ξεπερασμένο. Οι εξετάσεις θα έχουν καταργηθεί και οι μαθητές θα αξιολογούνται από την σχολική κοινότητα με endorsements σε κοινωνικά δίκτυα τύπου LinkedIn. Η ακαδημαϊκή γνώση δεν θα είναι πια συνώνυμη της μόρφωσης και η εκπαίδευση  θα χρηματοδοτείται από γονείς και επιχειρήσεις και θα στοχεύει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απαιτούνται στην αγορά εργασίας.

Για πολλούς εκπαιδευτικούς και γονείς αυτά μπορεί να ακούγονται σαν εφιαλτικό σενάριο. Όμως σύμφωνα με εκατοντάδες ειδικούς της εκπαίδευσης παγκοσμίως, έτσι θα μοιάζει ο εκπαιδευτικός κόσμος του αύριο.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την επερχόμενη Παγκόσμια Σύνοδο Εκπαιδευτικής Καινοτομίας (WISE) αποκάλυψε ότι η συνολική εικόνα της εκπαίδευσης το 2030 θα είναι ριζικά διαφορετική από το σχολειοκεντρικό μοντέλο του σήμερα.  

«Όχι πια δάσκαλοι, καθηγητές και υποχρεωτικά σχολικά προγράμματα», λέει η έρευνα. «Το σχολείο με τις αίθουσες και το προαύλιο δεν θα αποτελεί πια χώρο μετάδοσης θεωρητικής γνώσης, αλλά αντί γι’ αυτό  χώρο κοινωνικής συναναστροφής όπου οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να συναναστραφούν τους συνομηλίκους τους και να αποκτήσουν κοινωνικές δεξιότητες που θα τους χρειαστούν στην επαγγελματική τους ζωή».

Λιγότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες στην έρευνα (42%) πιστεύουν ότι η ακαδημαϊκή μόρφωση θα παραμείνει βασικό στοιχείο της εκπαίδευσης που όμως θα επικεντρώνεται περισσότερο σε πρακτικές και διαπροσωπικές δεξιότητες.
Ο Sugata Mita, καθηγητής εκπαιδευτικής τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Newcastle και δημιουργός του School in the Cloud, σχολιάζει την άποψη ότι οι καθηγητές ειδικοτήτων θα θεωρούνται ξεπερασμένοι λέγοντας: «Δεν χρειαζόμαστε πια ειδικούς που γνωρίζουν τα πάντα, είναι καιρός να τους αποχωριστούμε».
Ένα 19% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η δουλειά των εκπαιδευτικών του αύριο θα είναι να «μεταφέρουν τη γνώση» στους μαθητές και περίπου τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων απάντησε ότι η δουλειά του εκπαιδευτικού θα είναι κυρίως να καθοδηγούν τους μαθητές στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την ανακάλυψη της γνώσης μέσω προσωπικών σχεδίων μάθησης. Ένα 8% των ειδικών κρούουν τον κώδωνα στους εκπαιδευτικούς του σήμερα λέγοντας ότι στο μέλλον η δουλειά τους θα είναι μόνο o έλεγχος των μαθημάτων που θα κάνουν οι μαθητές μέσω υπολογιστών.
Οι εξετάσεις στα διάφορα μαθήματα δεν θα έχουν πια νόημα. Ο καθηγητής Mitra λέει ότι « είναι ανάγκη να αναθεωρήσουμε τα συστήματα αξιολόγησης στην εκπαίδευση και να αλλάξουμε τους στόχους μας ώστε να αντικατοπτρίζουν μια πιο ολιστική θεώρηση…οι βαθμοί σε μαθήματα όπως τα μαθηματικά, η γλώσσα ή η ιστορία δεν μας δείχνουν στην ουσία τίποτα για τις δυνατότητες του μαθητή»

Σύμφωνα με τους μισούς, σχεδόν, ερωτηθέντες ειδικούς, η πιο σημαντική πηγή γνώσης και μόρφωσης θα είναι η διαδικτυακή μάθηση. Σύμφωνα με τον αναλυτή εκπαιδευτικής πολιτικής του Cranfield University το εκπαιδευτικό σύστημα του μέλλοντος θα είναι ένα «υβρίδιο διαδικτυακής πληροφόρησης και παγκόσμιων εκπαιδευτικών κοινοτήτων ενώ οι σχολικές εγκαταστάσεις θα λειτουργούν κυρίως για να ελέγχουν και να παρακολουθούν την τήρηση κάποιον κανόνων ποιότητας στην ατομική πορεία κάθε μαθητή και για να καθοδηγούν τους μαθητές στο ταξίδι τους στον κόσμο της διαδικτυακής μάθησης».  Η αξιολόγηση θα αλλάξει επίσης, καθώς τα προσόντα που απαιτεί η αγορά εργασίας θα αποτελούν τα κύρια κριτήρια αξιολόγησης της μάθησης.
Μόνο ένα 7% των ειδικών πιστεύουν ότι θεμελιώδεις αρχές της σημερινής εκπαίδευσης όπως η πειθαρχία και η συμμόρφωση θα διατηρήσουν τη σημασία τους στην εκπαίδευση του αύριο. Σύμφωνα δε με το 24% των ερωτηθέντων οι εξετάσεις θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα καθώς η επιτυχία των μαθητών θα κρίνεται από τις συστάσεις των συμμαθητών τους σε σχολικά δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης.
Κάποιοι φτάνουν μάλιστα και στο συμπέρασμα ότι θα χρησιμοποιείται μια παγκόσμια γλώσσα στις περισσότερες διεθνείς διαδικτυακές τάξεις, άποψη που συμμερίζονται αρκετοί από τους συμμετέχοντες στην έρευνα.

Ο φιλόσοφος και γλωσσολόγος Noam Chomsky, ωστόσο, διατηρεί τις αμφιβολίες του. «Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο» δηλώνει. «Αν συμβεί τελικά,  θα είναι στο πολύ μακρινό μέλλον, προσωπικά για το κοντινό μέλλον πιστεύω ότι τα αγγλικά θα κυριαρχήσουν στην παγκόσμια εκπαίδευση».

____________________________________________________________
Πηγές:    Stephen Exley, TES magazine, 3 October 2014

http://www.wise-qatar.org/2014-summit-creativity-education

Μεταφορτώνοντας τη σχολική εκπαίδευση

Mεταφορτώνοντας τη σχολική εκπαίδευση

Φανταστείτε μια σχολική τάξη με 1000 παιδιά…

Με ένα πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μαθητές στη Γκάνα πάνε σχολείο μέσω διαδικτύου.

 Μπορεί να νομίζετε ότι οι τάξεις στα σχολεία μας έχουν υπερβολικά πολλούς μαθητές, αλλά σκεφτείτε και τους  καθηγητές που διδάσκουν σε ένα νέο εκπαιδευτικό πρότζεκτ στην Γκάνα και κάνουν μάθημα σε τουλάχιστον 1000 παιδιά ταυτόχρονα. Υπερβολικά μεγάλος αριθμός μαθητών ανά τάξη ακόμη και για τα δεδομένα της υποσαχάριας Αφρικής, όμως η διδασκαλία πραγματοποιείται χάρη στην τεχνολογία και το διαδίκτυο που καθιστούν εφικτή την υλοποίηση του «προγράμματος διαδραστικής εκπαίδευσης εξ αποστάσεως».

Οι τάξεις 72 δημοτικών σχολείων σε διάφορες περιοχές εξοπλίζονται με συλλέκτες ηλιακής ενέργειας, δορυφορικά μόντεμ, υπολογιστές, προτζέκτορες, μικρόφωνα και web- κάμερες. Αυτός ο εξοπλισμός δίνει τη δυνατότητα στα απομακρυσμένα σχολεία να συνδεθούν στο σύστημα και να παρακολουθήσουν μαθήματα Αγγλικών και Μαθηματικών από εξειδικευμένους καθηγητές που βρίσκονται σε στούντιο αναμετάδοσης στην πρωτεύουσα της χώρας. Τα μαθήματα αυτά θα συνοδεύονται και από εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους ντόπιους εκπαιδευτικούς, σχετικά με το πρόγραμμα.  Το σημαντικό για την παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα είναι ότι μέσα από αυτό το πρόγραμμα, που στην ουσία αποτελεί ένα πείραμα των ειδικών της εκπαίδευσης, θα συγκεντρωθούν πολύτιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της τεχνολογίας ως εργαλείου μάθησης εξ’ αποστάσεως και το βαθμό στον οποίο επηρεάζει θετικά τη μάθηση.

Η εξ' αποστάσεως εκπαίδευση πρόκειται να παίξει σημαντικό ρόλο σε πολλές χώρες στα ερχόμενα χρόνια. Κρατικά επιχορηγούμενα «διαδικτυακά σχολεία» που χρησιμοποιούν το ίντερνετ για να προσφέρουν εκπαίδευση σε μαθητές απομακρυσμένων γεωγραφικών περιοχών ήδη υπάρχουν και αυξάνονται διαρκώς στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, πολλοί έχουν τις αντιρρήσεις τους. Η παγκόσμια συνομοσπονδία σωματείων εκπαιδευτικών, για παράδειγμα, θεωρεί τα διαδικτυακά σχολεία φτηνή λύση που δεν προάγει την ποιοτική εκπαίδευση.  «Πολλές εταιρείες το προωθούν αυτό, ως φτηνή λύση για να εκπαιδευτούν οι μαθητές στις αναπτυσσόμενες χώρες» δηλώνει ο John Bangs της Education International. «Θεωρώ ότι πρόκειται για τα ίδια συμφέροντα που πιστεύουν ότι αυτή θα ήταν καλή λύση για κάποιες χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, προκειμένου να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν κατά την οικονομική κρίση».
Σύμφωνα με τον Chris Kirk της Gems Education Solutions, «αυτή η δημιουργική χρήση της τεχνολογίας» παρέχει τη δυνατότητα για μια αναλογία εκπαιδευτικών-μαθητών, 1 προς 1000 δίνοντας πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και εξασφαλίζοντας έναν εξειδικευμένο καθηγητή σε κάποιους μαθητές που αλλιώς δεν θα είχαν πρόσβαση στη διδασκαλία συγκεκριμένων μαθημάτων.  Ταυτόχρονα αντιμετωπίζεται και το πρόβλημα των απουσιών των καθηγητών από την εργασία τους ή της έλλειψης καθηγητών συγκεκριμένων ειδικοτήτων.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά πειραματικά προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία στην Ινδία και την Αγγλία, όπου το «school in the cloud» του καθηγητή Sugata Mitra, φιλοδοξεί να αποδείξει κατά πόσο το ίντερνετ μπορεί να πυροδοτήσει την ταχεία βελτίωση της κατανόησης γραπτού λόγου από τους μαθητές.
Ωστόσο, πρόκειται για κάτι περισσότερο από μια απλή μέθοδο εκπαίδευσης, στην ουσία αποτελεί αναθεώρηση των εννοιών «σχολείο» και «δάσκαλος».
Το σχέδιο του καθηγητή Μitra είναι τα παιδιά να μπορούν να μαθαίνουν μόνα τους μέσω του διαδικτύου. Αντί για καθηγητές, οι νεαροί διαδικτυακοί μαθητές θα συνδέονται με συνταξιούχους επαγγελματίες, τους "παππούδες",  από διαφορετικές ηπείρους, μέσω skype. O ρόλος των «παππούδων» θα είναι να προτείνουν θέματα έρευνας και να ενθαρρύνουν την έρευνα και μάθηση, χωρίς όμως στην πραγματικότητα να διδάσκουν τα παιδιά.

Πηγή: tesmagazine, 23 Μay 2014